آشنایی با آیین و فرهنگ ایران باستان
خط میخی

خط میخی

دبیرهٔ میخی هخامنشی دبیره‌ای میخی است که آن دسته از سنگ‌نبشته‌های هخامنشی را که به پارسی باستان است به آن نوشته‌اند.کتیبه‌های مذکور در تخت جمشید،دشت مرغاب، بیستون، الوند، شوش، و آسیای‌صغیر به فرمان شاهان هخامنشی،به ویژه داریوش یکم و خشایارشا کنده شده‌اند. دبیره پارسی باستان که از چپ به راست نوشته‌می‌شده، ۳۶ نویسهٔ ملفوظ، ۷یا۸ایده‌نگار، تعدادی نویسهٔ عددی،و یک جداکنندهٔ کلمات دارد. از ۳۶ نویسهٔ‌ملفوظ ، سه نویسه واکه، سیزده نویسه همخوان مستقل، و بیست نویسه همخوانهایی‌هستند که شکل آنها بسته به واکه‌ای که پس از آنها می‌آید تغییر می‌کند.

اغلب کتیبه های فارسی باستان در ایالت ماد(کوه بیستون /همدان )،پارس(تخت جمشید نقش رستم ،پاسارگاد ) وخوزستان(کاخ‌شوش ) قرار دارد.
از میان شاهان هخامنشی تنها کسی که پدرش شاه نبود داریوش بود؛ بنابراین ابتدا کلمهٔ شاه‌از روی تکراربه فواصل نسبتاً برابر (فلان شاه فرزند بهمان‌شاه فرزند…) حدس زده شد.

روش نگارش خط میخی طی چندین مرحله توسعه و بهینه‌سازی از قرن ۳۱ قبل از میلاد تا قرن دوم پس از میلاد، بیش از سه هزار سال مورد استفاده قرار گرفته است. در نهایت در دوران روم باستان با سیستم نوشتاری الفبایی جایگزین میشود. رمزگشایی خط میخی در قرن ۱۹ میلادی به سال ۱۸۵۷ انجام شد.شکل زیر روند تغییرات چشمگیر کلمه  به معنای «سر» در خط میخی طی دو هزار سال را نمایش میدهد.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *